Çin Ulusal Halk Kongresi (ÇUHK), başkent Pekin’de devam eden ÇUHK 14’üncü Dönem 1’inci Genel Kurulu’nda Çin Devlet Başkanı Şi Cinping’i oy birliği ile üçüncü kez devlet başkanı seçti. Devlet başkanı yardımcılığına Han Cıng, meclis başkanlığına ise Cao Licı seçildi.
Şi, Cao ve Han, yemin ederek görevlerine başlarken, AA’nın aktardığına göre, daha önce 2013 ve 2018’de iki kez devlet başkanı seçilen, 10 yıldır görev yapan Devlet Başkanı Şi Cinping, 5 yıllığına yeniden seçilerek, Çin Halk Cumhuriyeti tarihinde devlet başkanlığını 3’üncü dönme taşıyan ilk isim oldu. Şi, ayrıca Merkezi Askeri Komisyon Başkanlığı’na da yeniden seçilerek ordunun başındaki başkomutan konumunu sürdürdü.
MAO’DAN SONRA ÜÇÜNCÜ DÖNEMDE PARTİ LİDERİ OLAN İLK KİŞİ
Şi’nin devlet başkanlığını üçüncü dönemde sürdüreceğinin işareti, Çin Anayasası’nda 2018’de yapılan değişiklikle verilmişti. Değişiklikle devlet başkanının görev süresini iki dönemle sınırlayan kural kaldırılmış, böylece Şi’nin üçüncü döneminin önü açılmıştı.
Şi, ülkeyi yöneten Çin Komünist Partisi’nin (ÇKP) Ekim 2022’de düzenlediği 20. Ulusal Kongresi’nde 3’üncü kez parti genel sekreterliğine seçilerek Çin Halk Cumhuriyeti’nin kurucusu Mao Zıdong’dan bu yana parti yöneticiliğini iki dönemden fazla sürdüren ilk lider olmuştu.
Tek parti iktidarının olduğu, parti ve devlet yönetiminin iç içe geçtiği Çin’de üst düzey devlet görevleri parti iktidarının uzantısı olarak görülüyor ve aynı yetkililerce yerine getiriliyor.
1982 ANAYASASI İLE KURULAN DEVLET BAŞKANLIĞI MAKAMINDA BİR İLK
Şi, mevcut haliyle 1982 Anayasası ile kurulan devlet başkanlığı makamında iki dönemden fazla kalan ilk lider olacak.
Çin Halk Cumhuriyeti’nin (ÇHC) 1949’da kurulmasının ardından devlet başkanlığı ilk kez 1954 Anayasası’nda “ÇHC Başkanlığı” adıyla oluşturuldu. Ülkenin kurucu lideri Mao, 1954-1959 yıllarında 5 yıl süreyle görevi sürdürdükten sonra devretti. Ancak sonrasında, Kültür Devrimi yıllarındaki siyasi çekişme ve tasfiyeler nedeniyle makam ya boş kaldı ya da vekaleten sürdürüldü. Kültür Devrimi’nin ardından 1975’te kabul edilen Anayasa ile ÇHC Başkanlığı lağvedilirken partinin devlet üzerindeki otoritesi yeniden vurgulandı.
Mao’nun 1976 yılındaki ölümünün ardından iktidarın tek elde toplanmasını engellemeye yönelik arayışlar içinde ‘Devlet Başkanlığı’ 1982 Anayasası ile yeniden yapılandırıldı. Dıng Şiaoping’in ‘yüksek lider’ kabul edildiği bu dönemde parti genel sekreterliği, devlet başkanlığı, başbakanlık ve orduyu idare eden Merkezi Askeri Komisyon’un başkanlığının ayrı kişilerce üstlenilmesi ve bu sayede güç yoğunlaşmasının önlenmesi hedeflendi. (DIŞ HABERLER)
News
